آرمن ساروخانیان
محدودیت سنی در انتخاب بازیکنان لیگ برتر در این سال‌ها بحث‌های زیادی به‌وجود آورده است. این قانون در ابتدا 6+21 بود که به 9+18 تغییر پیدا کرده، یعنی هر تیم اجازه دارد از 18 بازیکن بزرگسال و 9 بازیکن امید استفاده کند.

هدف از این قانون اجبار تیم‌ها به استفاده از بازیکنان جوان‌تر و کمک به تغییر نسل بوده. فدراسیون فوتبال باور دارد که با این رویه بازیکنان جوان با تمرین و بازی کنار بازیکنان باتجربه مسیر پیشرفت را سریعتر طی می‌کنند.

 نمی‌توان کتمان کرد که این قانون در سال‌های اخیر به برخی بازیکنان جوان فرصت داده که به لیگ برسند، در حالی که بدون آن شاید پشت خط می‌ماندند. این قانون اما در اجرا نشان داده که ضعف‌هایی دارد و بی‌توجهی به این اشکالات روی نکات مثبت آن هم سایه می‌اندازد. اعتراض تیم‌ها هم نشان می‌دهد که این قانون بدون اشکال نیست و شاید وقت آن رسیده که متوقف یا حداقل اصلاح شود. مهم‌ترین ایرادهای این قانون را مرور کنیم.

1- مهم‌ترین ایراد این قانون محدود کردن تیم‌ها در جذب بازیکن بزرگسال است. تیم‌ها برای رقابت در دو یا سه جام و کنار آمدن با تقویم فشرده مسابقات نیاز به بازیکنان بیشتری دارند. اصولا مربی باید بتواند در هر پست روی دو بازیکن حساب کند. محرومیت‌ و مصدومیت جزئی از فوتبال است و همیشه خریدهای جدیدی هستند که به هر دلیلی نمی‌توانند با تیم هماهنگ شوند. 18 بازیکن برای یک فصل فرسایشی که تیم‌ها باید 30 تا 40 بار بازی کنند، پشتوانه قابل اتکایی نیست. پرسپولیس اواخر فصل گذشته از این بابت به دردسر افتاد و تراکتورسازی بعد از محرومیت فیفا با بحران بازیکن روبه‌رو شده است.

2- لیگ برتر جای بهترین‌هاست و هرگونه محدودیتی می‌تواند روی کیفیت آن تاثیر بگذارد، ولی این قانون لیگ را به مسابقات رده سنی تبدیل کرده است. فدراسیون می‌تواند در رده‌های سنی مسابقات مختلفی برگزار کند، ولی هرگونه محدودیت سنی در لیگی که باید جای برترین‌ها باشد، جایز نیست.

3- بر اساس این قانون، تیم‌ها هر سال باید 9 بازیکن زیر 23 سال به فهرست‌شان اضافه کنند، ولی در شرایطی که باشگاه‌ها بودجه‌ای به رده‌های پایه اختصاص نمی‌دهند و مسابقات این رده شرایط مناسبی ندارد، از کجا باید بازیکنان باکیفیتی پیدا کنند؟ تیم‌ها بر اساس این قانون می‌توانند تا 9 بازیکن امید در فهرست قرار بدهند، ولی به خاطر اینکه ساز و کاری برای پرورش بازیکنان جوان وجود ندارد، پیدا کردن چنین بازیکنانی دشوار است و به ندرت برای تیم چاره‌سازند.

4- اصولا قوانین محدودکننده و اجباری نتیجه نمی‌دهد. چند سال پیش سازمان لیگ تلاش زیادی برای اجرای قانون سقف قرارداد داشت، ولی باشگاه‌ها توانستند راه فراری برای آن پیدا کنند. فدراسیون فوتبال چین برای پیشرفت بازیکنان جوان تیم‌های سوپرلیگ را مجبور کرده که از بازیکنان زیر 23 سال در ترکیب اصلی استفاده کنند، ولی مربیان معمولا این بازیکنان را بعد از 10 تا 15 دقیقه تعویض می‌کنند! گفته می‌شود این قانون کمک کرده بازیکنان جوان به لیگ برسند، ولی پیش از این قانون هم بازیکنان جوانی که کیفیت مناسبی داشتند در لیگ بازی می‌کردند.

5- این قانون هرچند به نفع بازیکنان 23 ساله تمام شده و بی‌دردسر به لیگ می‌رسند، ولی این لذت کوتاه است و به محض اینکه به بزرگسالی می‌رسند، باید برای ماندن در فهرست تیم تن به رقابتی سخت بدهند. بازیکنان 24 ساله زیادی این روزها بدون تیم مانده‌اند و جایی در فهرست 18 نفره تیم‌ها ندارند. این محدودیت به طور کلی دامن بازیکنان بزرگسال را گرفته و خیلی از بازیکنان باتجربه و باکیفیت این روزها تیمی ندارند. این در حالی است که مربیان برای ترمیم نقاط ضعف تیم‌شان نیاز به این بازیکنان دارند، ولی فهرست 18 نفره‌شان پر شده است.